Meda uit Medemblik



MEDA door Ineke Bergman



Meda beeld by Ineke Bergman


Meda is een Friese en West-Friese maagdgodin. De naam Meda betekent maagd of meisje. Haar feest werd gevierd in de maand mei, die vroeger bekend stond als de maagdenmaand. Meda werd vereerd en aangeroepen door jonge dochters als beschermgodin van onschuld en maagdelijkheid.
Van Meda weten we dat ze aan de stad Medemblik is verbonden. In een oorkonde uit 985 wordt de stad bij haar oude naam Medemelacha genoemd. Lacha slaat op het veenriviertje de Leek, dat langs de stad stroomde. De Kromme Leek is hier nog een overblijfsel van, deze mondt uit via de meertjes de Groote en de Kleine Vliet in het IJsselmeer. Medemelacha kun je dan vertalen in ‘Maagd aan de rivier de Leek’ of  ‘Het Maagdenwater’. Voordat het christendom vaste voet aan de grond had in onze streken, hoorde er bij iedere rivier, bron of zee een godin.
Er bestaat een overlevering dat Medemblik haar naam te danken zou hebben aan het gouden beeld van Meda dat blikkerde in de zon als je de stad binnen kwam. Dit verhaal leeft nog steeds bij de vissers uit Medemblik, die als ze de haven binnenvaren zeggen dat ze Meda zien blikkeren.
Toen ik dat las, heb ik meteen het wapen van Medemblik opgezocht. Daar zit wel goud in maar geen afbeelding van een godin. Het schild is zwart met een pal van goud, dit staat symbool voor een meerpaal en duidt inderdaad op een nederzetting aan het water, ook de kroon en de leeuwen zijn van goud. 
Wapen van Medemblik

Volgens een ander verhaal heeft Diederik, zoon van koning Radboud en voorzaat van de Hollandse graven, zich in het jaar 300 na Chr. gevestigd in het noorden van Noord Holland. Hij heeft daar ter ere van de godin Meda de stad Medemblik gesticht als zetel van zijn rijk. Haar tempel, waar ook een beeld van haar stond, was in de wijde omgeving beroemd en werd druk bezocht. Er gingen geruchten dat er zelfs jonge knapen aan Meda werden geofferd.
Er bestaat een legende uit 1517 over een kasteel van de Friese Koning Radboud dat in de 7e eeuw in Medemblik aan de Zuiderzee heeft gestaan. Hiervan is echter nooit iets terug gevonden.
Wel heeft Graaf Floris V van Holland aan het eind van de 13e eeuw aan de Zuiderzee een burcht, genaamd Kasteel Radboud, laten bouwen om de West Friezen in bedwang te houden. Het kasteel behoort tot de oudste monumenten van West Friesland. Het is gedeeltelijk bewaard gebleven en werd tussen 1890 en 1897 gerestaureerd. Kasteel Radboud doet nu dienst als museum en er kan getrouwd worden.

Kasteel Radboud foto Ineke Bergman

Als de godin Meda je aanspreekt dan is er in ieder geval nog een plek in Nederland aan de Kromme Leek waar je kunt proberen om contact met haar te maken. Misschien vraagt ze je om een offer. Dat kan een lied zijn of een gedicht. Als je iets concreets wilt offeren denk er dan aan dat je het milieu niet belast. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een wit kiezelsteentje, een halfedelsteentje of iets dat biologisch afbreekbaar is, zoals bloemblaadjes strooien, een bootje van boomschors maken, bronwater schenken, of wat haren van jezelf offeren.
Ineke Bergman

Bergman, Ineke, 'Godinnen van eigen bodem', Geesteren, 2007
Zie ook facebook.com/godinnenvaneigenbodem

Bergman, Ineke, 'Fostare' pag 142-156 uit 'Heilige bronnen in de Lage Landen', Geesteren, 2013

Bronnen
Arend, J.P., 'Algemeene geschiedenis des Vaderlands', 1840

Bergman, Ineke, 'Wonderlijk West-Friesland', pag 76-79 Meda: een West-Friese godin, 2016
Buddingh, D., 'Verhandeling over het Westland', 1844
Dijkstra, Waling, 'Uit Friesland's Volksleven', 1892
Jager, De, A. Taalkundig Magazijn, 1842
Schull, Pieter-Steven, Hoop, van der, Adriaan (Jr), 'Bydragen tot boeken- en menschenkennis', 1832

Reacties

Populaire posts van deze blog

De godin Fosta op Ameland

Nehalennia, een mysterieuze godin

Brighid/Brigida in Noorbeek